Trądzik jest rodzajem powszechnie występującej dermatozy i jest to schorzenie o wieloczynnikowej patogenezie. Zdrowa i zadbana skóra jest warunkiem estetycznej prezentacji siebie i wpływa na poczucie własnej wartości. Trądzik często powiązany jest się z aspektami psychologicznymi otóż ma wpływ na nasze samopoczucie i pewność siebie.
Postępowanie terapeutyczne w leczeniu trądziku powinno uświadomić osobie borykającej się z problemem o jego wieloaspektowości, ponieważ nie ma jednego czynnika wywołującego dermatozę. Często trądzik ma podłoże genetyczne natomiast wpływ na trądzik ma też stan psychiczny pacjenta (stres oraz często tym spowodowane drapanie i wyciskanie zmian skórnych) stan zdrowotny (choroby i zaburzenia hormonalne) sposób odżywiania się, pielęgnacja domowa (zbyt duża ilość stosowanych kosmetyków, nieodpowiednie łączenie składników aktywnych w kosmetykach, nadmierne wysuszanie zmian skórnych, brak nawilżania). Wpływ na nasilenie i rozwój trądziku maja leki, nieodpowiednia higiena ( m.in nie oczyszczanie skóry po intensywnym treningu, po basenie lub po skorzystaniu z sauny). W terapii trądziku ważny jest nasz sposób odżywiania się. Podstawą przygotowania terapii zwalczającej trądzik jest dobrze przeprowadzony wywiad i często współpraca wielu specjalistów. Kosmetolog powinien uświadamiać, że trądzik jest na tyle złożonym problemem, że jest często potrzebna pomoc kilku specjalistów i bardzo ważna jest diagnostyka laboratoryjna w celu zweryfikowania problemu.
Kosmetologia, farmacja dysponują dość szerokim zakresem produktów od kosmetyków po leki wykorzystywanych w leczeniu trądziku. Bardzo ważny jest kompleksowy plan działania, który poza kosmetykami, zawierać będzie regularne zabiegi u kosmetologa w tym także wdrożenie wizyt u dermatologa jeśli jest taka potrzeba i współpraca oraz odpowiednia dieta a przede wszystkim wykluczenie składników mogących nasilać zmiany trądzikowe oraz przeprowadzenie badań w celu znalezienia przyczyny powstających zmian. Nie ma jednego schematu działania w przypadku trądziku każdy przypadek będzie inny. To co może sprawdzić się u jednej osoby niekoniecznie sprawdzi się u drugiej. Terapia musi być indywidualna.
Jeśli chodzi o pielęgnacje domową i zabiegi kosmetologiczne to w kosmetykach pielęgnacyjnych do skóry trądzikowej powinny występować składniki, które będą spełniały pewne warunki. Będą antybakteryjne, będą regulować sebum oraz przeciwdziałać przebarwieniom. Będą miały działanie keratolityczne, ale też muszą nawilżać skórę i chronić płaszcz hydrolipidowy a także skórę odżywiać oraz działać przeciwzapalnie. Do takich składników zaliczamy kwas migdałowy, który jest antybakteryjny i wyrównuje koloryt na skórze, jest jednym z najłagodniejszych kwasów stosowanych w leczeniu trądziku. Następnie kwas salicylowy, który ma działanie keratolityczne i przeciwzapalne a jego skuteczność przeciwtrądzikowa potwierdzona jest w badaniach naukowych. Jego zaletą jest przenikalność przez warstwę sebum. Kolejnym kwasem jest kwas pirogronowy, który zmniejsza grubość warstwy rogowej i dobrze poradzi sobie z łojotokiem. Kwas azelainowy. którego skuteczność porównywalna jest do skuteczności nadtlenku benzoilu oraz klindamycyny. Ma działanie bakteriostatyczne względem czynników prozapalnych, działa też przeciwzaskórnikowo i rozjaśnia przebarwienia pozapalne. Jego zaletą jest też przeciwdziałanie podrażnieniom. Kolejnym kwasem jest kwas mlekowy idealny do przebarwień i blizn potrądzikowych ale też nawodnia skórę i wzmocni barierę ochronną skóry. Ważne są składniki przeciwzapalne jak cynk lub niacynamid, który ma działanie wielotorowe ponieważ też ma wpływ na przebarwienia. Nie możemy zapomnieć o nawilżaniu i dbaniu o płaszcz hydrolipidowy, który jeśli jest zaburzony także może wywołać zmiany trądzikowe lub je nasilić. Do takich składników należy przeciwzapalny beta glukan, kwas hialuronowy wiążący wodę w skórze zapobiegający TEWL, ceramidy, których niedobór odpowiada za suchość skóry, kwas linolowy, który też odpowiada za nawilżenie skóry i odnowę komórkową oraz witamina E, która łagodzi podrażnienia i ma właściwości regenerujące. Wspomagając oczyszczanie skóry może pomóc glinka. Glinka jest źródłem takich składników naturalnych jak cynk, krzem, potas i żelazo. Typowo do skóry trądzikowej najlepsza będzie glinka zielona, która zmniejszy łojotok, zadziała gojąco i wspomagająco będzie zwalczać wypryski.
Wszystkie te składniki stosowane są także w zabiegach kosmetologicznych w gabinecie, jednak wtedy stosowane są preparaty o wyższych stężeniach a terapie zabiegowe często są łączone i indywidualnie ustalone przez kosmetologa. W gabinecie stosowane zabiegi mają na celu złuszczanie skóry o intensywności dopasowanej do problemu i stanu skóry oraz działanie antybakteryjne i przeciwzapalne. Zabiegi w gabinecie oczyszczają skórę, mają działanie zwalczające wypryski i wygładzają skórę oraz działają przeciwko przebarwieniom, które są następstwem trądziku. Stosowane są w tym celu peelingi chemiczne o różnych stężeniach a także sprzęty typu mikrodermabrazja, peeling kawitacyjny, oczyszczanie wodorowe, oksybrazja oraz laseroterapia, terapia LED oraz terapia z retinolem. Jeśli chodzi o peelingi chemiczne stosowane są w różnych postaciach( m.in w postaci żelowej, płynnej albo w postaci masek złuszczających) mają one na celu eksfoliację naskórka oraz zwiększenie penetracji składników aktywnych stosowanych w dalszej części zabiegu kosmetologicznego oraz kosmetyków stosowanych w pielęgnacji domowej. Ich zadaniem jest też nie dopuszczanie do blokowania ujść mieszków włosowych. Często przeprowadzana w gabinecie jest też terapia z retinolem. Retinol jest formą witaminy A i w terapii trądzikowej głównie normalizuje prace gruczołów łojowych i odblokowuje zamknięte mieszki włosowe. Natomiast retinol w pielęgnacji domowej powinien być stosowany wyłącznie na noc a na dzień koniecznie ochrona SPF. Kuracja retinolem w pielęgnacji domowej powinna być wprowadzona pod okiem kosmetologa lub dermatologa i powinna rozpoczynać się od niskich stężeń. Specjalista ustali także częstotliwość stosowania, ponieważ nieodpowiednie stosowanie retinolu może zaszkodzić skórze. Natomiast odpowiednio dopasowane stężenie i prawidłowe łączenie go z innymi składnikami aktywnymi może poprawić kondycję skóry. W przypadku trądziku różowatego na początek może sprawdzić się terapia z witaminą C, która często stosowana jest w peelingach i ma działanie przeciwzapalne. Zabiegi z witaminą C w odpowiednim wydaniu będą służyć też nawilżeniu skóry i mogą zmniejszyć rumień. Zabiegi w gabinecie kosmetologicznym powinny być wykonane w serii lub powtarzane systematycznie. Trądzik to schorzenie, które wymaga ciągłej pracy i cierpliwości oraz systematyczności
Często osoby borykające się z trądzikiem nadmiernie tuszują swoje niedoskonałości pod grubą warstwą makijażu. Nieodpowiedni i ciężki makijaż może być powodem zaostrzenia trądziku. Zazwyczaj podkłady i kamuflujące pudry zawierają składniki komedogenne i acnegenne. Natomiast odpowiedni produkt kryjący powinien zawierać ochronę SPF, aby chronić skórę przed promieniowaniem. Przeanalizować trzeba skład kosmetyczny produktów do skóry trądzikowej. Jeśli mowa jest o substancjach komedogennych to głównie chodzi o substancje, które będą zapychać ujścia gruczołów łojowych. Należą do nich algina, ekstrakt z alg, alkohol cetylowy, olej kokosowy. Natomiast substancje acnegenne to substancje wywołujące reakcje zapalną i może wystąpić natychmiastowy wysyp wyprysków. Do takich substancji należy silikon, lanolina, parafina i substancje zapachowe. Dobrym rozwiązaniem przy stosowaniu makijażu przy skórach trądzikowych będzie stosowanie pudrów i podkładów mineralnych, które zawierać będą m.in.: tlenek cynku, który działa antybakteryjne, tlenki żelaza i manganu, które mają działanie rozświetlające skórę. Stosując delikatne produkty do makijażu można poprawić stan. Bardzo ważne w pielęgnacji skóry trądzikowej jest delikatny i dokładny demakijaż, odpowiednie wyrównanie pH na skórze po umyciu twarzy za pomocą np. odpowiedniego środka myjącego, który ma pH zbliżone do pH skóry lub zastosowanie odpowiedniego toniku, który w przypadku skóry trądzikowej może być dodatkowym produktem pielęgnacyjnym. Unikamy szorowania twarzy płatkami kosmetycznymi i wszelkich gadżetów do mycia twarzy typu szczoteczki itp. Na początku nasza skóra może wyglądać lepiej ale jest to efekt chwilowy, ponieważ jest to pierwszy krok do roznoszenia bakterii. W domowej pielęgnacji lepiej też unikać peelingów ziarnistych a także należy uważać na produkty w których w składzie w pierwszej kolejności występuje alkohol. Dokładna pielęgnacja domowa i zalecenia powinny być ustalone indywidualnie przez kosmetologa. Nie ma jasnych schematów, każda skóra jest inna
W pielęgnacji skóry trądzikowej najważniejsza jest cierpliwość, sumienność i dokładność oraz holistyczne podejście osoby borykającej się z problemem i specjalisty – kosmetologa. W leczeniu trądziku należy wziąć pod uwagę: styl odżywiania się, choroby, leki, zaburzenia hormonalne, dokładną diagnostykę laboratoryjną, styl życia, stan psychiczny, pielęgnacje domową oraz zabiegi w gabinecie kosmetologicznym.
Aleksandra Hinc
Kosmetolog i masażystka z 9 letnim doświadczeniem.
Specjalizuje się w zabiegach na twarz i zajmuje się masażem ciała i endermologią
Absolwentka Collegium Cosmeticum LNE